Ο Θουκυδίδης είναι συνεχώς επίκαιρος, η δραματική αφήγηση του για τον Πελοποννησιακό πόλεμο φανερώνει τον αδυσώπυτο νόμο οτι τα οργανωμένα κράτη δεν συμπεριφέρονται μεταξύ τους με γνώμονα τις ηθικές αξίες αλλά σύμφωνα με το συλλογικό τους συμφέρον και με κίνητρο την ασφάλεια το κύρος τα οικονομικά οφέλη και την κυριαρχία.
Η αρχαία Αθήνα δημιουργώντας την λεγόμενη ” ιερά” συμμαχία μετάτο τέλος των Περσικών πολέμων την μετέτρεψε σε ηγεμονία με την δημιουργία αποικιών,εμπορικών προνομίων, με την είσπραξη εισφορών.
Η Αθήνα δεν ήταν πλέον δημοκρατική για τους “συμμάχους”της,και αυτή η υλική ανάπτυξη της η οικονομική δύναμη της που οφειλόταν στα έσοδα από τις εισφορές ,την οδήγησε σε μεγαλομανιακά οράματα.
Έχει ενδιαφέρον η αλαζονική αγόρευση των Αθηναίων σε μια σύσκεψη που έγινε στην Κόρινθο, είπαν “ήλθαν σε εμάς οι σύμμαχοι και μας ζήτησαν οι ίδιοι να αναλάβουμε την αρχηγία και ήταν η φύση των πραγμάτων που αρχικά μας ανάγκασε να αναπτύξουμε την ηγεμονία εκεί που είναι τώρα κυρίως από τον φόβο των βαρβάρων και για την δόξα και τελικά για το συμφέρον μας , ισχύει ανέκαθεν οτι ο αδύναμος πρέπει να υποτάσσεται στον ισχυρότερο ,πιστεύουμε οτι αξίζουμε την ηγεμονία και οτι το ίδιο πιστεύετε και εσείς.Και είναι άξιοι επαίνου όσοι έχοντας κατορθώσει να κυριαρχούν πάνω στους άλλους να συμπεριφέρονται λιγότερο άδικα απ’οσο τους επιτρέπει η δύναμη τους”.
Ύβρις η υπέρβαση κάθε ορίου
” η ειρηνόφιλη πολιτική θα κατέστρεφε την πόλη που θέλει να ηγεμονεύσει, αρμόζει
μόνο σε πόλη υποτελή που θέλει την ησυχία της” Περικλής
Αυτός ο ηγεμονισμός των Αθηναίων ήταν φυσικό να προκαλέσει αντιδράσεις από τους “συμμάχους” οι Μυτιληναίοι ήταν οι πρώτοι που εξεγέρθηκαν και ζήτησαν να φύγουν από την συμμαχία, οι Αθηναίοι τότε στέλνουν στρατό στο νησί για να καταστείλουν την εξέγερση και οι Μυτιληναίοι στέλνουν πρέσβες στην Σπάρτη για βοήθεια. Στις μάχες υπερισχύουν οι Αθηναίοι οι οποίοι είναι οργισμένοι και αποφασίζουν να σκτώσουν όλους τους αιχμαλώτους και όλους τους άνδρες του νησιού και να πουλήσουν τις γυναίκες.
Ο Κλέων ο οποίος είχε ουσιαστικά χειραγωγήσει τους Αθηναίους με οράματα μεγαλείου και επεκτατικής κυριαρχίας λέει στην εκκλησία του Δήμου “μην υποπέσετε σε τρια λάθη , στον οίκτο, στην γοητεία των ωραίων λόγων και την επιείκεια”
Όταν επίσης οι Μήλιοι ζήτησαν να φύγουν από την συμμαχία οι Αθηναίοι απάντησαν “θέλουμε να σας κάνουμε σαφές οτι βρισκόμαστε εδώ για τα συμφέροντα της ηγεμονίας μας και οτι αυτά που θα πούμε αποσκοπούν στη σωτηρία της πόλης σας , διότι βούληση μας είναι να σας εξουσιάσουμε χωρί να υποβληθούμε σε κόπους…….οι ισχυροί πράττουν οτι τους επιτρέπει η δύναμη τους και οι αδύναμοι υποχωρούν και το αποδέχονται”
Στον πόλεμο δεν υπάρχουν νικητές και ηττημένοι,πόλεμος σημαίνει οτι έχουν νικήσει οι σκοτεινές δυνάμεις.
Στην Κέρκυρα επίσης οι εμφύλιες διαμάχες ανάμεσα σε ολιγαρχικούς και δημοκρατικούς οδήγησαν σε φρικαλεότητες, γίνονταν σφαγές καιμέσα στους ναούς.
Οι Σπαρτιάτες επίσης επινόησαν ένα τρόπο για να εξαφανίσουν τους είλωτες και του έδωσαν ψεύτικες υποσχέσεις οτι θα απελευθερωθούν αν προσφέρουν πολεμικές υπηρεσίες . Διάλεξαν δύο χιλιάδες είλωτες και καθώς περνούσαν στεφανωμένοι από τους ναούς τους εξόντωσαν όλους.
Οι Σπαρτιάτες επίσης έστειλαν στην Άκανθο πόλη στην Μακεδονία τον στρατηγό Βρασίδα γιανα τους σκβιάσει λέγοντας ” προσφέρουμε σε εσάς την συμμαχία μας αλλά αν δεν τα καταφέρω να σας πείσω τότε θα επικαλεστώ την μαρτυρία των θεών και των ηρώων και θα λεηλατήσω τη χώρα σας και δεν νομίζω οτι πράττοντας αυτό θα κάνω αδικία”
Η επιλογή ηγετών
Ο Αθηναικός λαός είχε συνηθίσει να έχει πάντα μεγάλες προδοκίες από την πολιτεία ένα κράτος-τροφό ,σε ότι του έφερνε κέρδος και οικονομική δύναμη , έτσι προέκυψε ο Αλκιβιάδης ο οποίος καλλιεργούσε συστηματικά την πλεονεξία , την απληστία την αρπακτικότητα την αλαζονεία και προσπαθούσε να τους πείθει για επεκτατικές εκστρατείες. Ο Θουκυδίδης γράφει οτι εξωθούσε την εκκλησία του Δήμου στην Σικελική εκστρατεία επειδή ήθελε να αναλάβει ως στρατηγός και επίσης γιατί θα αποκτούσε χρήματα και κύρος.
Προδοσίες
Και ενω ήταν στην Σικελία ο Αλκιβιάδης κλήθηκε να επιστρέψει στην Αθήνα για να δικαστεί, εκείνος τότε έδωσε στους Συρακούσιους τα στρατιωτικά σχέδια των Αθηναίων και ο ίδιος πήγε στην Σπάρτη.
Οι Σπαρτιάτες επίσης συμμάχησαν με τους Πέρσες για να επιβληθούν στους Αθηναίους και ο Αλκιβιάδης πολέμησε εναντίον τους στην Μίλητο,επίσης προσεταιρίστηκε Αθηναίους στρατιωτικούς για να ανατρέψουν το πολίτευμα της Αθήνας.Ο Θουκυδίδης γράφει “…..επειδή η ελπίδαγια μισθοδοσία από τους Πέρσες ήταν ευπρόσδεκτη άρχισαν να εξετάζουν τις προτάσεις του Αλκιβιάδη”
Ο πόλεμος εμπεριέχει και τον συλλογικό φθόνο για τους άλλους , τους αντιπάλους, που μεταμφιέζεται σε κατόρθωμα ανδρείας.
Τι έχει αλλάξει από τότε; πόσα από αυτά αναγνωρίζουμε και στις σύγχρονες συρράξεις και εμφυλίους πολέμους;
Ο Θουκυδίδης ουσιαστικά περιέγραψε κάθε πόλεμο και περιγράφει κάθε πόλεμο, είναι ένας διαχρονικός ιστορικός που ο στοχασμός του υπερβαίνει τον χρόνο.
