Συνέντευξη με τον Νίκο Δασκαλόπουλο για την αστρονομία

δασκαλ2d

Από πού πηγάζει αυτή η περιέργεια του ανθρώπου να εξερευνήσει το σύμπαν;

Θεωρώ πως πηγάζει από το έμφυτο ενδιαφέρον του για γνώση και εξήγηση των όσων συμβαίνουν μέσα του και γύρω του.

Η γνώση αυτή είναι χρήσιμη για τον άνθρωπο;

Η γνώση, που έχει αποκτηθεί εξερευνώντας το σύμπαν, έχει φανεί χρήσιμη σε πολλούς τομείς. Αναφέρω δύο:

Τον τομέα που μελετά και μετρά την ακτινοβολία που δέχεται η Γη και προειδοποιεί  για την λήψη μέτρων προστασίας ανθρώπων και υποδομών και τον τομέα που παρακολουθεί τις τροχιές των αστεροειδών και εκπονεί σχέδια για αποτροπή σύγκρουσής των με την Γη.

Το σύμπαν μπορεί να επηρεαστεί  και στο ελάχιστο από την ανθρώπινη δραστηριότητα;

Η άποψή μου είναι πως η ανθρώπινη δραστηριότητα δεν μπορεί να επηρεάσει  τα του σύμπαντος ,λόγω της ασημαντότητάς μας μέσα σ’ αυτό.

Η τεράστια ποσότητα συντριμμιών από αχρηστεμένους δορυφόρους και άλλα αντικείμενα που χρησιμοποιούνται για την εξερεύνηση του διαστήματος και τα οποία βρίσκονται σε τροχιά γύρω από τη Γη είναι μια απειλή για τον πλανήτη μας;

– Όλο αυτό το υλικό είναι μια καθημερινή απειλή για τον πλανήτη μας, γιατί αρκεί μια μικρή διαταραχή της τροχιάς τους, που μπορεί να προκληθεί ή από μια  μεταξύ τους σύγκρουση ή με μικρομετεωρίτη ή  από απότομη αύξηση της θερμοκρασίας της ατμόσφαιρας, ώστε να αρχίσει η πτώση τους  προς την Γη. Χαρακτηριστική περίπτωση, είναι αυτή του Skylab το 1979.

Τι είναι η ραδιοαστρονομία; Έχει πρακτικά οφέλη για την κοινωνία;

H ραδιοαστρονομία είναι το υποπεδίο της αστρονομίας, που μελετά ουράνια αντικείμενα που εκπέμπουν ραδιοκύματα . (Ραδιοκύματα είναι ηλεκτρομαγνητικά κύματα,  που μια κατηγορία τους είναι αυτά  που μεταφέρουν ήχο και εικόνα σε ραδιόφωνα και τηλεοράσεις).

Τα ραδιοκύματα  «συλλαμβάνονται» από κεραίες, τα ραδιοτηλεσκόπια, που  χρησιμοποιούνται μεμονωμένα ή σε συστοιχίες. Η μελέτη και ανάλυση των  ραδιοκυμάτων έχει βοηθήσει στην σημαντική αύξηση των αστρονομικών γνώσεων, ιδίως στην ανακάλυψη αρκετών κατηγοριών νέων αντικειμένων , όπως των πάλσαρ,  κβάζαρ και  ραδιογαλαξιών. Μετατρέποντας τα  ραδιοκύματα σε εικόνα , μπορούμε να «δούμε» πράγματα που δεν είναι ανιχνεύσιμα με την οπτική αστρονομία. Τα εν λόγω αντικείμενα αποτελούν μερικές από τις πιο ακραίες και ενεργητικές φυσικές διεργασίες στο σύμπαν.

Η ανακάλυψη της κοσμικής ακτινοβολίας μικροκυμάτων υποβάθρου, η οποία αποτέλεσε αδιάσειστο στοιχείο για τη Μεγάλη Έκρηξη, έγινε μέσω της ραδιοαστρονομίας.

Από τις μέχρι  τώρα ανακαλύψεις μέσω της ραδιοαστρονομίας, δεν έχουν προκύψει οφέλη

για την κοινωνία.

Το ηλιακό μας σύστημα περιβάλλεται από εκατομμύρια κομήτες. Οι κομήτες συνδέονται με την ιστορία της Γης;

Το –πριν από δισεκατομμύρια χρόνια-αφιλόξενο περιβάλλον της Γης δεν ήταν ευνοϊκό για την εμφάνιση ζωής. Για τον λόγο αυτό, έχει διατυπωθεί η θεωρία πως οργανικά στοιχεία που αποτελούν θεμέλιους λίθους της ζωής, πρέπει να έχουν μεταφερθεί από «επισκέπτες» του ηλιακού μας συστήματος στη Γη, μετά από σύγκρουση με αυτήν. Ως τέτοιοι θεωρούνται  οι κομήτες.

Φέτος, τον Ιούλιο, το διαστημικό σκάφος Rosetta, αφού προσέγγισε τον κομήτη  67P/Churyumov–Gerasimenko,αποδέσμευσε την συσκευή-εργαστήριο  Philae, η οποία ,αφού αγκιστρώθηκε στην επιφάνεια του κομήτη, προχώρησε σε αναλύσεις υλικού που συνέλεξε.  Αν και τα πρώτα αποτελέσματα δεν επιβεβαίωσαν απόλυτα την θεωρία, οι επιστήμονες ελπίζουν πως  οι συνεχιζόμενες αναλύσεις θα  οδηγήσουν σε συμπεράσματα ,που θα είναι κοντά στα όσα έχουν υποθέσει.

Είναι εύθραυστος  ο πλανήτης μας;

Ο πλανήτης μας είναι όντως εύθραυστος. Αρκεί να αναλογιστούμε, πως χρειάστηκαν μόνο μερικές δεκαετίες χρήσης, σε ευρεία κλίμακα,  χημικών  ενώσεων και ανεξέλεγκτης ρύπανσης της ατμόσφαιρας, ώστε να διαπιστωθεί αντίστοιχα αραίωση του όζοντος της ατμόσφαιρας και να φτάσουμε σε κατάσταση θερμοκηπίου.

Τι είναι ο χρόνος;

Αφήνοντας κατά μέρος το «τι είναι χρόνος» από πλευράς φιλοσοφίας, φυσικής ή βιολογίας, ας δεχτούμε πως : είναι αυτό που αρχίζει να «κυλάει» με την έναρξη ενός γεγονότος  χωρίς διακοπή και αναστροφή.

Τι είναι αυτό που σας παρακινεί να στρέφετε το πρόσωπο σας στ’ αστέρια και να παρατηρείτε  με το τηλεσκόπιο σας το στερέωμα;

Είναι  η αίσθηση  πως αφήνεις τη Γη και βρίσκεσαι  σ’ έναν απέραντο χώρο από αστέρια , γαλαξίες και νεφελώματα ,όπου οι  σχηματισμοί τους συνθέτουν συναρπαστικές εικόνες. Είναι πως συνειδητοποιείς, οτι το  φως τους έχει ξεκινήσει  χιλιάδες ή εκατομμύρια χρόνια πριν. Είναι η άνεση του να  μεταφέρεσαι  οπουδήποτε επιθυμείς στην ουράνια σφαίρα  άμεσα και  χωρίς εμπόδιο.

Έχετε οργανώσει με τους συνεργάτες σας την ομάδα αστρονομίας στην βιβλιοθήκη Κορίνθου. Ποιοι μπορούν να συμμετέχουν και ποιες είναι οι δραστηριότητες της;

Στην Ομάδα Αστρονομίας μπορεί να συμμετάσχει όποιος έχει την διάθεση να μεταδώσει τις όποιες γνώσεις του στην αστρονομία.

Αντικείμενα των δραστηριοτήτων της είναι: η παρουσίαση θεμάτων διάφορων πεδίων της αστρονομίας, η προετοιμασία  μαθητών για τον πανελλήνιο διαγωνισμό αστρονομίας , η κατασκευή τηλεσκοπίου, η διαδικασία αστροφωτογράφισης και η επεξεργασία των εικόνων που λαμβάνονται, ουρανογραφία, η παρατήρηση του Ήλιου και της Σελήνης, η παρατήρηση των εκλείψεών τους, η οργάνωση  ομιλιών, η οργάνωση επισκέψεων στο Πλανητάριο και σε Αστεροσκοπεία  και οι καλοκαιρινές δράσεις  για  παιδιά, στις οποίες μαθαίνουν να αναγνωρίζουν αστερισμούς και να ακούν τους μύθους τους.

Από τα μέλη της Ομάδας:

Ο κ. Χάρης Καμπάνης (ο πρώτος πρόεδρος της Ένωσης Ερασιτεχνών Αστρονόμων Ελλάδος) έχει αναλάβει να παρουσιάζει την κατασκευή τηλεσκοπίου, την διαδικασία αστροφωτογράφισης και επεξεργασία των εικόνων, όπως και την παρουσίαση ειδικών θεμάτων.

Οι κ. Σπύρος Σβερκούνος (φυσικός, Δρ. Αστροφυσικής) και Βασίλης Χρησταράς (μαθηματικός) προετοιμάζουν  μαθητές για τον πανελλήνιο διαγωνισμό αστρονομίας. Η κ.Βασιλική Φράγκου (σε Δρ. Αστροφυσικής), παρουσιάζει θέματα  έρευνας εξωπλανητών. Η κ. Φωτεινή Λύκου ( Δρ.Αστροφυσικός- Ινστιτούτο Αστροφυσικής Βιέννης) , κάνει ομιλίες σε θέματα  από ποικίλα πεδία. Όλοι μας –εφ’ όσον οι υποχρεώσεις μας το επιτρέπουν- υποστηρίζουμε τις δράσεις υπαίθρου.

Οι θερινές δράσεις της ομάδας αστρονομίας περιελάμβαναν και επίσκεψη στο αστεροσκοπείο του Στεφανίου. Πώς αξιολογείτε αυτή την εμπειρία .

Η εμπειρία μας από την φετινή θερινή δράση στο Στεφάνι ήταν εξαιρετική, επειδή κατ’ αρχάς μας  εξέπληξε η προσέλευση τόσων πολλών ατόμων, περί τα 200,  που τα περισσότερα ήσαν γονείς με τα  παιδιά τους. Στη συνέχεια,  το ενδιαφέρον τους να  μάθουν να αναγνωρίζουν αστερισμούς και με την βοήθειά τους να προσανατολίζονται. Τέλος, η υπομονή που είχαν να περιμένουν μέχρι πολύ αργά ,οπότε αποτραβήχτηκαν τα σύννεφα, για να  δουν τα  παιδιά  τον Κρόνο μέσω τηλεσκοπίου. Ελπίζω, να ανταποκριθήκαμε στις προσδοκίες τους.

 

YOU MAY ALSO LIKE

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *