Πόνος ο ψυχοθεραπευτής. Συζήτηση με τον κ. Αυγουστάτο.

αυγ1

Το σώμα τους οι άνθρωποι το σκέφτονται μόνο όταν τους συμβεί κάποιο ατύχημα ή κάποια ασθένεια, τότε αρχίζουν να αναζητούν τρόπους θεραπείας με την βοήθεια γιατρών και φαρμάκων. Η θεραπεία είναι σπουδαία τέχνη που αποκαλύπτει εσωτερικές αλήθειες και έχει τη δύναμη να μεταμορφώσει τη ζωή μας. Ο κ. Γιάννης Αυγουστάτος, ψυχίατρος και ψυχοθεραπευτής,  θα μας δώσει ένα κλειδί που θα μας βοηθήσει να αντιληφθούμε το φιλοσοφικό υπόβαθρο στην αντίληψη  του σώματος και της θεραπείας του.

Τι είναι η υγεία;

Υγεία είναι η κατάσταση της φυσικής αρμονίας  πνεύματος, ψυχής και σώματος.
«Σωματική υγεία , λέει ένας σοφός, υπάρχει  όταν δεν έχεις επίγνωση του σώματος.

Αν υπάρχει επίγνωση του σώματος, σημαίνει πως δεν είναι υγιές». Στο ψυχικό επίπεδο θεωρούμε “υγεία” μια κατάσταση νευρωσικής προσαρμογής, σε μια ανισόρροπη κοινωνία. Ο μέσος όρος των «λειτουργικών» ανθρώπων καθορίζει αυθαίρετα και την ψυχική υγεία ! Σύμφωνα με το ανθρωπιστικό κριτήριο ψυχικά υγιής είναι μόνο ο ολοκληρωμένος άνθρωπος, που έχει αναπτύξει σε μεγάλο βαθμό το δυναμικό του, σε όλα τα επίπεδα του Είναι του. Ως κοινωνία απέχουμε πολύ από αυτό το ιδανικό, αλλά είναι καλό να το έχουμε ως οδοδείκτη.

Kανείς δεν θέλει να είναι άρρωστος, γιατί αρρωσταίνει ο άνθρωπος και τι προσπαθεί να εκφράσει μέσω της ασθένειας του;
Θεωρητικά κανείς δεν θέλει να είναι άρρωστος αλλά ασυνείδητα μπορεί να «επιλέξει» την αρρώστια για να ξεφύγει από δύσκολες καταστάσεις που φαντάζουν πιο βαριές . Παρά τις δυσκολίες που συνοδεύουν μια αρρώστια, υπάρχουν πάντα και τα δευτερογενή οφέλη, όπως επιεικής αντιμετώπιση, απαλλαγή από καθήκοντα, έλξη της προσοχής , χειρισμός του περιβάλλοντος κλπ.  Σε μερικές ακραίες περιπτώσεις  η αρρώστια μπορεί να φανερώνει μια απόσυρση από τη ζωή και την ενεργοποίηση του μηχανισμού αυτοκαταστροφής. Αυτό συμβαίνει σε άτομα που έχουν χάσει πλήρως το ενδιαφέρον για τη ζωή ή έχουν υποστεί μια μεγάλη απώλεια.
Σε γενικές γραμμές θα λέγαμε ότι η οργανική ή αρρώστια συνοδεύεται από πτώση της φυσικής ικανότητας αυτοϊασης του οργανισμού , που προκαλείται από το υπερβολικό στρες, την αφύσικη ζωή και τις καταχρήσεις. Στον ψυχικό χώρο μια διαταραχή είναι συχνά ένδειξη εσωτερικών συγκρούσεων . Φυσικά σημαντικό ρόλο παίζει σε κάθε περίπτωση και ή κληρονομική προδιάθεση καθώς και το περιβάλλον.

  Ο πόνος μας αναγκάζει να ασχοληθούμε με τον εαυτό μας, από τι προσπαθεί να μας θεραπεύσει ;
Ασφαλώς ο φυσικός πόνος μας εξαναγκάζει να στέψουμε την προσοχή στο σώμα, να βρούμε την αιτία του και να τη θεραπεύσουμε. Δυστυχώς η αντιμετώπιση συχνά είναι συμπτωματική και όχι ολιστική. Πίσω από το όργανο που δεν λειτουργεί σωστά μπορεί να κρύβονται ανισορροπίες και στην ψυχοπνευματική σφαίρα. Αν δεν εναρμονίσουμε όλα τα στοιχεία μας ο κίνδυνος επανεμφάνισης των συμπτωμάτων είναι μεγάλος.

Ποιοι άνθρωποι είναι φιλάσθενοι;
Φιλάσθενοι είναι οι άνθρωποι είτε με ασθενική κράση εκ γενετής, είτε αυτοί που έχουν ροπή στην ασθένεια, όπως είπαμε προηγουμένως και τελικά ταυτίζονται με το ρόλο του «ασθενούς». Είναι ο δικός τους τρόπος επαφής η αποφυγής των ευθυνών.
Μερικοί «φιλάσθενοι» είναι περισσότερο υποχόνδριοι και κατά φαντασία ασθενείς.
Η ενασχόληση με τις αρρώστιες, τις διαγνώσεις και τις θεραπείες γίνεται τότε ένας τρόπος ζωής που τους αποσπά την προσοχή από άλλα πιο οδυνηρά ζητήματα της καθημερινότητας.

 Υπάρχουν άνθρωποι που δεν θέλουν να θεραπευτούν; γιατί συμβαίνει αυτό;
Αυτοί είναι οι άνθρωποι που έχουν όφελος να εκμεταλλεύονται τα προνόμια της ασθένειας. Όταν είναι άρρωστοι το περιβάλλον τους συντρέχει, τους εκδηλώνει το ενδιαφέρον και τους απαλλάσσει από βαριές υποχρεώσεις. Ο ρόλος του θύματος είναι συχνά μια στρατηγική επιλογή των ανθρώπων που φοβούνται τη ζωή. Η επιλογή αυτή είναι κατά κανόνα ασυνείδητη. Σε διαφορετική περίπτωση μιλάμε για προσποίηση…

 Μία ασθένεια βιώνεται από κάποιους ως ενοχή, είναι κακό να αρρωσταίνουμε;
Σε μια κοινωνία που εξυμνεί την ταχύτητα, τον ανταγωνισμό  και την απόδοση αυτοί που δεν μπορούν να συγχρονιστούν με τις μεγάλες απαιτήσεις μπαίνουν στο περιθώριο. Υπάρχει ένας λίγο πολύ φανερός ρατσισμός προς τον αδύναμο, τον ανάπηρο, τον υπερήλικα,  τον άρρωστο . Ειδικά στο χώρο της ψυχικής υγείας το στίγμα της ασθένειας είναι ακόμα πολύ ισχυρό και στηρίζεται στις προκαταλήψεις και την άγνοια.

  Η ασθένεια είναι και ένας τρόπος κάποιοι άνθρωποι να αναθέσουν την ευθύνη της ζωής τους  στους άλλους ;

 Σε ορισμένες περιπτώσεις ισχύει και αυτό. Αυτή η τάση της απευθυνοποίησης είναι γενικότερη και δεν αφορά μόνο μεμονωμένα άτομα αλλά και ολόκληρες κοινωνίες . Η ανάληψη της προσωπικής ευθύνης τόσο για την ατομική όσο και τη συλλογική μοίρα είναι ο αναπόδραστος δρόμος προς την ωριμότητα.

 Η θεραπεία είναι μόνο ευθύνη του γιατρού αλλά μήπως και του ασθενή;
Και των δύο . Ο γιατρός δεν μπορεί να κάνει πολλά χωρίς τη συνεργασία του ασθενή. Συχνά δεν ακολουθούνται οι οδηγίες και παραβλέπονται βασικές οδηγίες που βάζουν  σε κίνδυνο την πρόγνωση.

  Η διαδικασία της θεραπείας είναι και μια ευκαιρία να γνωρίσουμε καλύτερα τον εαυτό μας;
Θα μπορούσε να είναι αν ήμασταν αρκετά σοφοί για να αξιοποιήσουμε την ευκαιρία που μας παρουσιάζεται. Πολλοί καρκινοπαθείς που έχω συνεργαστεί μου δήλωσαν ότι η ασθένειά τους ήταν «το καλύτερο που τους είχε συμβεί», γιατί τους έβγαλε από ένα συνειδησιακό λήθαργο και τους έμαθε να αναγνωρίζουν την πραγματική αξία της ζωής. Φυσικά είναι προτιμότερο να μην περιμένουμε την ασθένεια να μας εξαναγκάσει να στραφούμε προς τα μέσα…

  Έχει ο άνθρωπος μέσα του την δύναμη της αυτοθεραπείας, πως μπορεί να την ενεργοποιήσει, μπορεί να γίνει για κάποιον και ένα πνευματικό ταξίδι;
Η φύση μας έχει προικίσει με τη δυνατότητα της αυτοθεραπείας, αλλά αυτή καταστέλλεται από τον χαοτικό και ανθυγιεινό τρόπο της ζωής μας. Το υπερβολικό άγχος, η έλλειψη ελεύθερου ποιοτικού χρόνου και άσκησης, η κακή διατροφή, η έλλειψη εσωτερικής αρμονίας  και οι διάφορες καταχρήσεις υπονομεύουν τη φυσική μας ικανότητα αυτοϊασης.  Στην προσπάθειά του ο άνθρωπος να θεραπεύσει μια συγκεκριμένη αρρώστια μπορεί να οδηγηθεί σε μια ριζική αλλαγή του τρόπου ζωής που ενδεχομένως του ανοίξει τις πύλες της εσωτερικής αναζήτησης.

  Τις τελευταίες δεκαετίες παρατηρούμε ότι η δυτική ιατρική προσεγγίζει την ανατολική αντίληψη της θεραπείας, κάποια πολιτισμικά τείχη πέφτουν, πόσο μας έχει βοηθήσει αυτό;
Σιγά σιγά η δυτική επιστήμη αρχίζει να ανακαλύπτει τη σοφία της ανατολής και εγκαταλείπει την αλαζονεία του θετικισμού . Οδηγούμαστε προοδευτικά σε μια ολιστική προσέγγιση της ασθένειας αλλά και της θεραπείας. Αυτό δεν είναι κάτι καινούργιο στην ιστορία. Στα αρχαία Ασκληπιεία έδιναν εξίσου σημασία στο σώμα, την ψυχή και το πνεύμα του ασθενούς. Η μεγάλη εξειδίκευση της σύγχρονης ιατρικής μας έκανε να εστιαστούμε στο όργανο και να ξεχάσουμε τον ασθενή. Η σημερινή ενσωμάτωση ανατολικών παραδοσιακών θεραπειών, αποτελούν ελπίδα για μια πιο αποτελεσματική θεραπεία.

 Είσαστε θεραπευτής, πράγμα που σημαίνει ότι φροντίζετε για τους άλλους με γενναιοδωρία και συμπόνια και ότι προσελκύετε ανθρώπους που χρειάζονται την φροντίδα σας, είναι και για εσάς ταυτόχρονα μια πράξη αυτοφροντίδας και μάθησης;

Για το γιατρό είναι υπέρτατο καθήκον η συνεχής ενημέρωση και βελτίωση των ικανοτήτων του. Ειδικά για τον ψυχοθεραπευτή είναι απαραίτητη η προσωπική εσωτερική εργασία, για να μπορέσει να ανταποκριθεί αποτελεσματικά στα ευαίσθητά του καθήκοντα. Δεν μπορείς να οδηγήσεις έναν άνθρωπο εκεί που εσύ δεν έχεις φθάσει ! Αν είσαι φορτισμένος με εσωτερικό θόρυβο  δεν μπορείς να κατανοήσεις ορθά τον άλλο και η ενσυναίσθησή σου δεν λειτουργεί .

 Mέσα από την πολύχρονη εμπειρία σας έχετε διευρύνει την κατανόηση σας για τη ζωή, πιστεύετε ότι ο άνθρωπος μπορεί να εξηγήσει τα πάντα και να δώσει απαντήσεις για όλα όσα συμβαίνουν;

Μέσα από την πολύχρονη εμπειρία μου, όπως λέτε, αλλά και μέσα από την πολύχρονη προσωπική μου έρευνα, έχω φθάσει σε μεγαλύτερη ταπεινότητα και δεν κάνω το λάθος να πιστεύω ότι οι γνώσεις μας είναι ικανές να δώσουν την τελική απάντηση σε ότι υπάρχει… Τελικά το μυστήριο της ζωής ίσως παραμείνει κατά βάθος ανεξιχνίαστο και ο μόνος τρόπος να το βιώσουμε είναι να γνωρίσουμε το μυστήριο που κρύβουμε μέσα μας.    Για την σωστή εξάσκηση του ιατρικού λειτουργήματος απαιτείται , εκτός από επαρκής ειδική κατάρτιση, συμπόνια για τον συνάνθρωπο και σεβασμός για το θαύμα της ζωής.

 

YOU MAY ALSO LIKE

Αφήστε μια απάντηση

Η ηλ. διεύθυνση σας δεν δημοσιεύεται. Τα υποχρεωτικά πεδία σημειώνονται με *