Τι σημαίνει αμάκα, τι είναι η οργάνωση amaka , πότε ιδρύθηκε και ποια κοινωνική ανάγκη εκπληρώνει;
ΑΜΑΚΑ στα ισπανικά σημαίνει αιώρα. Είμαστε μια αστική μη κερδοσκοπική εταιρεία που ιδρύθηκε το 2008 στην Αθήνα. Μιας και κεντρικός άξονας του έργου μας είναι η Θεραπεία μέσω της Τέχνης (art therapy), διαλέξαμε και αυτό το παιγνιώδες όνομα για την οργάνωση. Στην ΑΜΑΚΑ θεωρούμε θεμελιακό το δικαίωμα στην καλλιτεχνική έκφραση και δημιουργία, διαδικασίες οι οποίες έχουν ευεργετικές και θεραπευτικές ιδιότητες. Αυτοί όμως που έχουν περισσότερο ανάγκη την τέχνη, σε ένα κόσμο ανισότητας και αποκλεισμών, είναι και αυτοί που περισσότερο τη στερούνται. Αυτό το χάσμα προσπαθούμε να γεφυρώσουμε. Η Θεραπεία μέσω της Τέχνης έχει σκοπό την ενθάρρυνση της επικοινωνίας και κατ’ επέκταση της ένταξης, χωρίς το καλλιτεχνικό αποτέλεσμα να αποτελεί αυτοσκοπό.
Ποιες είναι οι ευπαθείς ομάδες ανθρώπων που στηρίζετε;
Τα βασικά προγράμματα που υλοποιούμε αφορούν πρόσφυγες και μετανάστες, sex workers και θύματα trafficking, άστεγους και παιδιά του δρόμου, άτομα με παρελθόν εξαρτήσεων και άλλα. Χρησιμοποιούμε ως μέσα/ μεθόδους τη φωτο- θεραπεία (photo therapy), τη συμμετοχική φωτογραφία, το βίντεο, τον αλφαβητισμό μέσω της φωτογραφίας (literacy through photography), τη δραματοθεραπεία και πολλά ακόμη. Οι παραπάνω μέθοδοι υλοποιούνται μέσα σε συμμετοχικά βιωματικά εργαστήρια που ενδυναμώνουν την συνοχή και τους δεσμούς της ομάδας. Παράλληλα, διεξάγουμε σεμινάρια και βιωματικά εργαστήρια για εργαζόμενους στο χώρο των ΜΚΟ και της κοινωνικής πρόνοιας, αλλά και για όποιον ενδιαφέρεται γενικά για το art therapy.
Τι είναι το θεραπευτικό πρόγραμμα art-emergency;
To Αrt Emergency αποτελεί μια σειρά πρωτοποριακών εργαστηρίων art therapy- Θεραπείας μέσω της Τέχνης. Aπευθύνεται κυρίως σε νέους πρόσφυγες, ηλικίας 14-25 ετών και στοχεύει στην ικανοποίηση των αναγκών τους για ψυχοκοινωνική υποστήριξη, για ένταξη, για έκφραση και επικοινωνία μέσω της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Μέχρι στιγμής το πρόγραμμα, σε σύμπραξη με την αμερικάνικη ΜΚΟ Mercy Corps, εφαρμόστηκε σε camps της βορειοδυτικής Ελλάδας, της Αττικής και της Λέσβου. Ο «ασφαλής» χώρος ενός εργαστηρίου art therapy ενισχύει τη δημιουργική έκφραση, το διάλογο και τους κοινοτικούς και κοινωνικούς δεσμούς, με στόχο να προσεγγίσει και να αμβλύνει το τραύμα που φέρουν οι συμμετέχοντες και να μετριάσει τις αρνητικές εμπειρίες τους. Το πρόγραμμα εφαρμόστηκε καταρχήν σε κέντρα που επιλέχθηκαν κατά προτεραιότητα διότι παρείχαν λιγοστές υπηρεσίες στήριξης στους εφήβους και νέους ενήλικες που έφθαναν εκεί. Κάθε κύκλος εργαστηρίων έχει διάρκεια περίπου 8 εβδομάδες και μετά των τέλος των εργαστηρίων ακολουθεί η διοργάνωση ομαδικής έκθεσης της καλλιτεχνικής παραγωγής του.
Έχετε δημιουργήσει ένα εργαστήρι φωτοθεραπείας για γυναίκες που υπήρξαν θύματα κακοποίησης και σεξουαλικής εκμετάλλευσης , πως λειτουργεί αυτό θεραπευτικά για τις γυναίκες;
Με την φωτογραφία σαν κύριο εργαλείο οι συμμετέχουσες εκφράζουν τους φόβους τους καθώς περιεργάζονται το τοπίο που τις περιβάλλει, διεκδικώντας έτσι το δικαίωμα στην δημιουργία και την ελευθερία. Διερευνούν και συζητούν τα πολύ ευαίσθητα θέματα που βιώνουν με έναν μη-απειλητικό τρόπο. Έρχονται έτσι σε διάλογο με την κοινότητά τους και συζητούν για τις εμπειρίες τους, μέσα από τις φωτογραφίες και τις ιστορίες τους. Η εξερεύνηση του ψυχικού χώρου και η αίσθηση του ανήκειν σε μια ομάδα συμβάλλουν σημαντικά στην ενδυνάμωση της αυτοπεποίθησης και την επούλωση των τραυμάτων. Σκοπός των εργαστηρίων είναι να καταστήσει τις γυναίκες αυτές ενεργά και αυτοδύναμα μέλη της κοινωνίας.
Οι θεραπευτές της οργάνωσης σας προσφέρουν και υπηρεσίες συμβουλευτικής μέσα από ατομικές συνεδρίες;
Είναι μία δυνατότητα που έχουν οι θεραπευτές μας και εφαρμόζεται μόνο κατά περίπτωση, ανάλογα με τις ανάγκες του κάθε προγράμματος. Σε γενικές γραμμές, στην ΑΜΑΚΑ ενθαρρύνουμε τα ομαδικά εργαστήρια και τη δημιουργία δεσμών μεταξύ των συμμετεχόντων, με στόχο ο ρόλος του θεραπευτή/ εκπαιδευτή να είναι ενθαρρυντικός και υποστηρικτικός περισσότερο.
Ποιες άλλες δράσεις έχετε πραγματοποιήσει και ποιες είναι οι μελλοντικές;
Αυτή τη στιγμή ετοιμάζεται ένας δεύτερος κύκλος εργαστηρίων στην Κω, τη Λέρο και την Αττική στα πλαίσια του προγράμματος Art Emergency. Eπίσης, αυτή τη στιγμή και μέχρι περίπου το Φεβρουάριο του 2017 υλοποιούμε το πρόγραμμα E.U.R.O.P.E. με στόχο την κατάρτιση των κρατουμένων σε ζητήματα ευρωπαϊκής ταυτότητας, διακρίσεων αλλά και σε σχέση με την αγορά εργασίας. Πρόκειται για ένα πανευρωπαϊκό πρόγραμμα σε συνεργασία με φορείς και από άλλα κράτη- μέλη της ΕΕ. Παράλληλα μέσα στις γιορτές φτιάχνουμε το «Μωσαϊκό Αγάπης». Πρόκειται για μια δράση με δύο καλεσμένους μας Αμερικανούς καλλιτέχνες τον Benjamin Swaterz και τον Robert Markey που θα δημιουργήσουν τρεις τοιχογραφίες, χρησιμοποιώντας τεχνικές μωσαϊκού και ζωγραφικής. Δουλεύοντας με ομάδες νέων προσφύγων και Ελλήνων μαζί, θα διασχίσουν την Ελλάδα από άκρη σε άκρη για να ανοίξουν ένα πολύχρωμο διαπολιτισμικό διάλογο, χτίζοντας γέφυρες ουσιαστικής επικοινωνίας ανάμεσα στους ντόπιους πληθυσμούς και τους νέους κάτοικους της χώρας μας. Από τα πολλά προηγούμενα προγράμματα μας θα ξεχωρίσω δύο μόνο: το Station Athens, μια σύμπραξη με το χώρο του Synergyo, ένα θεατρικό εργαστήρι για πρόσφυγες που ξεκίνησε από το 2011, συνεχίζεται μέχρι σήμερα και στα πλαίσια του οποίου η παράσταση «Είμαστε οι Πέρσες!» παίχτηκε στο φεστιβάλ Αθηνών. Από την άλλη, στα πλαίσια του προγράμματος «Επικοινωνώ Άρα Είμαι Ελεύθερος» μαθητές δημοσίων σχολείων της Αττικής ανέπτυξαν διάλογο- μέσω πολλαπλών δημιουργικών δράσεων- με την ομάδα εφήβων της Υπηρεσίας Επιμελητών Ανηλίκων του Πειραιά. Το εργαστήρι είχε θέμα τα ανθρώπινα δικαιώματα και τα στερεότυπα. Οι δύο ομάδες δημιούργησαν από κοινού ένα Αλφαβητάρι Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων ολοκληρώνοντας τις φράσεις: «Θα ήθελα περισσότερο/η…» και «Με προσβάλλει / Με θίγει / Με στενοχωρεί…» Το λεκτικό και φωτογραφικό/εικαστικό Αλφαβητάρι επικοινωνεί με αυτόν τον τρόπο τους θετικούς και αρνητικούς ορισμούς των δικαιωμάτων που έδωσαν οι ομάδες των κρατουμένων και των μαθητών.
