Διάβαζα σε βορειοευρωπαική εφημερίδα εγκωμιαστικά σχόλια για την ταινία του σκηνοθέτη Γιώργου Λάνθιμου τον οποίο ο συντάκτης του άρθρου παρουσίαζε ως ένα σημαντικό Βρετανό δημιουργό. Και σκέφτηκα πόσοι Έλληνες και Ελληνίδες εγκαταλείπουν την Ελλάδα και επιλέγουν συνειδητά να ζήσουν στο εξωτερικό, να πάνε δηλαδή εκεί όπου θα μπορέσουν να πραγματοποιήσουν τα όνειρα τους, να εκφράσουν την δημιουργικότητα τους, να εμπνευστούν, να τολμήσουν, να πειραματιστούν, να ανακαλύψουν, να εκπληρώσουν την μεγάλη ανθρώπινη περιπέτεια που είναι η ζωή. Ουσιαστικά πάνε εκεί που συμβαίνουν οι μεγάλες αλλαγές, οι εξελίξεις, εκεί που συμβαίνουν τα επιτεύγματα του καινούργιου κόσμου.
Στις αρχαίες ελληνικές πόλεις υπήρχαν οι ΜΝΗΜΟΝΕΣ και η αποστολή τους ήταν να καταγράφουν, να συλλέγουν και να διασώζουν ότι αξιομνημόνευτο συνέβαινε, κάθε πράξη και έργο δοξαστικό, θαυμαστό και αξιόλογο.
Τι θα κατέγραφαν άραγε οι σύγχρονοι μνήμονες;
Τι θα διέσωζαν ως θαυμαστό και αξιόλογο;
Όταν η φυγή του δημιουργικού δυναμικού της χώρας ουσιαστικά εξασθενίζει τον πολιτισμό, το περιβάλλον, την οικονομία, την ανάπτυξη της Ελλάδας.
Και τι αφήνουν πίσω τους αυτοί που τρέπονται σε φυγή;
Μια Ελλάδα ασφυκτικά εσωστρεφή, εμμονικά προσκολλημένη στο παρελθόν( γιατί ένας πολιτισμός χωρίς νεανική δημιουργικότητα ζει στο παρελθόν), φοβική απέναντι στο καινούργιο και το διαφορετικό, σε αδυναμία να αυτενεργεί και να παράγει αλλά μόνο να εισάγει και άκριτα να καταναλώνει, σε μόνιμη εξάρτηση από εξωτερική « στήριξη» και « βοήθεια», σε μόνιμη αυτολύπηση και γκρίνια.
Η απαξίωση του άλλου
Είναι αποκαλυπτική η περίπτωση του Νίκου Καζαντζάκη, του παγκόσμιου στοχαστή και μυθιστοριογράφου ο οποίος δεν πήρε το νόμπελ λογοτεχνίας , φρόντισε γι’αυτό η Ακαδημία Αθηνών η οποία συνεχώς απέτρεπε την Σουηδική Ακαδημία και μάλιστα είχε στείλει ακαδημαικό ο οποίος για ένα μήνα εργάστηκε σθεναρά για να τους πείσει ότι δεν έπρεπε να του το δώσουν.
Πόσο έχει αλλάξει αυτή η Ελλάδα από τότε που έχει ανάγκη την αποτυχία και την απαξίωση του άλλου;
Όταν ταξίδευα στην Ευρώπη όλοι μου μιλούσαν με θαυμασμό για τον Θεόδωρο Αγγελόπουλο, αυτός ήταν ο πρέσβης του σύγχρονου ελληνικού πολιτισμού. Τι θα είχε δημιουργήσει όμως ο Αγγελόπουλος αν δεν είχε την στήριξη και την βοήθεια των Γάλλων κινηματογραφικών παραγωγών; Άλλωστε είχε επιλέξει να ζήσει στην Γαλλία, όπως σήμερα Ο Λάνθιμος έχει αποκτήσει βρετανική υπηκοότητα και ζει στην Αγγλία, όπως ο Βαγγέλης Παπαθανασίου έχει επιλέξει να ζήσει στο Παρίσι και όπως δεκάδες Έλληνες και Ελληνίδες για των οποίων τα επιτεύγματα ακούμε συχνά στις ειδήσεις.
Με τα μάτια στραμμένα έξω
Πολλοί κυρίως νέοι και νέες βιώνοντας μια «εξορία» στην Ελλάδα στρέφουν τα μάτια τους έξω και όσοι φεύγουν ουσιαστικά αφήνουν την παλιά ζωή τους και ξεκινούν μια καινούργια. Η νοσταλγία της γενέθλιας γης πάντα θα υπάρχει. Ουσιαστικά αυτοί που φεύγουν βιώνουν την δυαδικότητα δύο παράλληλων ζωών, από τη μια βρίσκονται στο παρόν της καθημερινότητας τους στο «εδώ» και από την άλλη βρίσκονται μέσα στην επιθυμία που κουβαλά μνήμες της γενέθλιας γης, βρίσκονται στο «αλλού».
Η Ελλάδα του σήμερα ζει στο παρελθόν, η Ελλάδα του αύριο δεν είναι εδώ βρίσκεται έξω μαζί με τους χιλιάδες Έλληνες και Ελληνίδες που έχουν φύγει.
